Ampul - İcatlar ve Mucitleri

Günümüzde ampulsüz hayat neredeyse imkansız gibi. Çoğumuz düğmelere basarken ampulün nasıl ortaya çıktığını düşünmüyoruz bile. Eh o halde bir göz atalım dedim ve bir seri olacak olan İcatlar ve Mucitleri bölümünü oluşturalım istedim. 

İngiliz Joseph Swan ve Amerikalı Thomas Edison, 1878-1879 yıllarında birbirlerinden habersiz olarak ampul yaparlar. Zamanına göre uzun dayanan ampuller sadece 12-13 saat kadar yanabiliyorlardı. Bu ampullerde kömürleşmiş pamuk lifi, yani karbon elementini tel olarak kullanırlar. Edison sadece bir yıl sonra 1880'de kömürleşmiş bambu lifinden 40 saate kadar dayanan ampulü yapar.
Edison'un ampüllerindeki sorun filaman telinin ömrünün kısa olmasıydı. Kullandığı karbon lifleri 2.675 derecede ışık saçıyor ve kısa sürede buharlaşıp, incelip kopuyordu. Ampulün daha uzun dayanmasının çözümü düşük sıcaklıktaydı ama bu da ampulden az ve loş ışık gelecek anlamına geliyordu. Bu sıralarda diğer mucitler de bu konuda çalışmalarını sürdürüyorlardı.
1898 yılında Karl Auer filaman olarak, erime derecesi 2.700 derece olan osmiyumu kullandı. 1903'te Siemens ve Halske tantalumu kullandı. Erime noktası 2.996 derece olan tantalum sayesinde ampullerden daha fazla verim alındı fakat hiçbiri bugün kullandığımız ampul değildi.
1906-1910 yıllarında General Electric Firması ve William Coolidge günümüzde kullandığımız ampullerde bulunan tungsten filamanlı ampulü geliştirdiler.
Artık evlerimiz ışıl ışıl ve neredeyse onlarsız bir hayat düşünemiyoruz. Sadece romantik zamanlar yaratırken kapatılan ampuller olmasa kim bilir halimiz ne olurdu? :)
Sizce mum, gazlı fener mi yoksa ampul mü? Yorumlarınızı bekliyorum. Sevgiler. 

17 yorum:

  1. Valla güzel bir bilgiymiş teşekkür ederim :) Hep böyle yayınlar gelsin ya güzel oluyor :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben teşekkür ederim :) Haftada bir gelecek takipte kal ;)

      Sil
  2. Modern hayatın koşuşturmacasında ampül, hem de parlak olanı. Hayattan kaçıp kafa dinlemek istediğim zamanlarda tabi ki mum ve gazlı fener :)

    YanıtlaSil
  3. Romantizm olduktan sonra muma kim bakar :) Bilgi verici yazı için teşekkürler :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. :) Çok haklısınız. Ben teşekkür ederim yorumunuz için.

      Sil
  4. Enerjinin ampulden gelenini tercih ederim ama ailecek gaz lambasından faydalanmışlığımız ve kesintilerde mumun kıymetini teslim etmişliğimiz vardır Sinem :) Ne güzel bir yayın.Biz internetsiz, internet elektriksiz olmaz, ne yaparız böyle bir sıkıntıya düşsek? diye bir heyecan bastı şimdi.Bulunduğum yazlık mevkide sık sık gidiyor.Uzun sürünce bayağı sıkılıyorum.Sevgilerimle :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben de her ailemin yanına gidişimde çekiyorum aynı sıkıntıyı. Blog için sürekli ve hızlı internete ihtiyaç duyuyorum ancak yazlık bölgelerde maalesef bağlantılar çok sıkıntılı elektrik bile sürekli gidiyor. Teknolojiye çok bağımlı hale geldim. Dilerim bu sorun da çözülür bir an önce. Sevgilerimle :)

      Sil
  5. mum da güzeldi duvara gölge oyunu yapardık :) çok eğlenceli olurdu köpek at gibi parmaklarımızla onlarını yapardık duvara :) kim bilir ne olur da acaba bende bilmedim şimdi :) artık o kadar alıştık ki

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Değil mi? Sanki ilk insandan beri varmış gibi. Olmadığında her şey duruyor. Kolay alışıyoruz her şeye.

      Sil
  6. Bu güzel bilgi için teşekkürler Sinem abla :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim Emrecim :) Bu güzel bilgilerin devamı gelecek.

      Sil
  7. O zamanının şartlarında hayatımızı kolaylaştırmayı başaran Joseph Swan ve Edison'a ne kadar teşekkür etsek az. Allah razı olsun onlardan. Onların sayesinde gecelerimiz de gündüz gibi aydınlık :)

    YanıtlaSil
  8. O zamanının şartlarında hayatımızı kolaylaştırmayı başaran Joseph Swan ve Edison'a ne kadar teşekkür etsek az. Allah razı olsun onlardan. Onların sayesinde gecelerimiz de gündüz gibi aydınlık :)

    YanıtlaSil
  9. Açıkçası ben loş ortamlardan hoşlanıyorum, bunu sağlarken de yine ampulden yararlanıyorum ama hacim olarak mum ışığı veya gaz lambası kıvamında oluyor kullandığım ışıklar. :D Bana kalırsa insanlığın en önemli, hayatın akışını büyük ölçüde değiştiren icatlardan biri. Nasıl ki ilk insanlar ateşi bulmuşlar ve insanlığın seyri değişmiş, bu bilim adamları da ampulü bulmuşlar, 20. yüzyıl ve sonrasının ateşi gibi bir şey. :D

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aynı fikirdeyim. Çağ atlatan icatlardan biri ampul de. Loş ortamları ben de severim ama loş ortamda kaldığım süre uzarsa uykum geliverir :))

      Sil

Blogger tarafından desteklenmektedir.