Dünyanın İlk Tapınağı - Göbekli Tepe / Şanlıurfa

Göbekli Tepe'yi birçoğunuzun bu yazı ile öğreneceğinizi biliyorum ya da araştırırken rastlayacaksınız bu yazıma. Emin olun ki bu bölge dünya üzerinde yaşayan her insan tarafından gidilip görülmesi gereken bir yer. Neden mi? Çünkü bulunuş zamanı çok da fazla geriye gitmeyen Göbekli Tepe insanlık tarihinin seyrini kökünden değiştirdi bile. Yapıldığı dönemde avcı ve toplayıcı olarak adlandırılan insanlığın aslında öyle olmadığı, dini ayinleri için çok ama çok büyük bir tapınak inşa ettiğini gösterdi. 

Her gün bizlere başka bir gizemini sunan dünyamız daha ne gibi sürprizler yapacak bizlere bilinmez ama en son sürprizi karşınızda. Bütün dünya tarafından araştırmalarının dakika dakika izlendiği Göbekli Tepe maalesef ülkemiz insanı tarafından çokça tanınmıyor. Haydi hep birlikte öğrenelim. 

Göbekli Tepe girişinde karşılaşacağınız bilgilendirme tabelasında yazanlar işte böyle : Şanlıurfa il merkezinin 17 km doğusunda Örencik Köyü'nün 3 km kuzeydoğusunda yer alan Göbekli Tepe 12.000 yıl öncesine tarihlenen "Dünyanın en eski arkeolojik tapınağı" dır. 1995'ten bu yana devam kazı çalışmaları 2007 yılından itibaren Bakanlar Kurulu kararı ile Alman Arkeoloji Enstitüsünden arkeolog Klaus Schmidt tarafından yürütülmektedir. Göbekli Tepe'de ortaya çıkan ilginç buluntular arasında çöl varanı, sürüngen kabartmaları, yaban domuzları, turna, leylek, tilki, yılan, akrep, yabani koyun, aslan, örümcek ve kafası olmayan kabartması, erkeklik organı abartılı olarak tasvir edilmiş erkek heykelleri vb. Ortaya çıkan bulgular 12.000 yıl önce yerleşik hayata geçen bu dönem insanının inançlarını yansıtan önemli bulgular oluşturmaktadır. 

Göbekli Tepe'de bulunan 12.000 yıllık yapılar, mimarlık tarihinin başlangıcı olarak kabul edilmiştir. İnsanoğlunun tek tanrılı dinlerden önceki çok tanrılı döneme ait ilk tapınağı, M.Ö. 5000 yılına tarihlenen Malta Adası'ndaki tapınak olarak biliniyordu. Göbekli Tepe yerleşiminin tespiti ile bu bilgiler geçerliliğini yitirmiş ve insanoğlunun ilk tapınağının günümüzden 12.000 yıl öncesine tarihlenen "Göbekli Tepe Tapınağı" olduğu bilimsel verilerle kanıtlanmıştır. Dünyada kabul gören arkeolojik görüşe göre; insanoğlunun avcı ve toplayıcı yaşam biçiminden yerleşik hayata geçmesindeki en önemli faktörler; açlık korkusu ve korunma içgüdüsüdür. Göbekli Tepe bu tabuyu yıkmıştır. Zira; yerleşik yaşama geçişte dinsel inanışların da etkisinin olabileceğini kanıtlamıştır. 

Günümüzden 12.000 yıl önce bu devasa kaya kütlelerini farklı bir alana taşıyarak, onları belli bir düzende dizerek üzerlerine de çeşitli figürler çizen insanoğlunun bizlere ne anlatmaya çalıştığı henüz tam olarak anlaşılamasa da aşağıda paylaştığım 1 saat 20 dakikalık belgeseli izlediğinizde aklınızda bir şeyler oluşacağına eminim. Ve halen gitmediyseniz ilk gezi planınız belki de burası olacak. Bu tapınaklar bir ya da iki adet değil. Şu an dört tanesi gün yüzüne çıkarılmış olsa da halen çözülmeyi bekleyen 16 adet tapınak daha mevcut ve dönem insanının bunları ne amaçla yaptığını öğrenebilmek için en önemli ipuçları da onlar.   

Ortaya çıkarılan tapınakların her biri ortada iki büyük figür ve etrafında daha küçük figürler halinde dizilim göstermişler fakat dizilim her birinde değişiklik gösteriyor. Birinde elips bir form varken diğerinde spiral bir dizilim gösteriyor.  

16 senedir süregelen çalışmalar ışığında henüz net bilgilere ulaşılamamış olsa da dünyanın dört bir yanından görüşülen bilim adamlarının her birinin bu oluşuma dair farklı görüşleri var. Bütün bu açıklamaları videoda oldukça açıklayıcı bir biçimde izleyebilirsiniz. 

Göbekli Tepe, dünya üzerindeki birçok farklı tapınakla benzerlik göstermesi nedeniyle de uygarlıkların buradaki inanışlarını gittikleri yerlerde de devam ettirdiklerini gösteriyor bizlere. Gidip hayran kaldığım Mısır da bu bölgelerden biri. Figürler, çizimler, tanrılar ve daha birçok şey birbiriyle bağlantılı ya da benzer. Mısır yazılarıma göz atmak isterseniz buraya tıklayabilirsiniz. 

Mısır'da gördüklerim kadar beni şaşkınlığa uğratan Göbekli Tepe'nin bizlere daha ne bilgiler ve güzellikler sunacağını sabırsızlıkla bekliyorum. Gidenleriniz ya da gidecek olanlarınız varsa yorumlarınızı da bekliyorum tabii.

Yukarıda da bolca bahsettiğim, boş bir zamanınızda oturup izlemeniz gereken bir Göbekli Tepe belgeseli. Belgesel içerisinde bulunan tapınaklar incelenirken dünya üzerindeki diğer dinler, semboller, tapınaklarla ilişkileri tüm yönleriyle açıklanıyor. Keyifli seyirler dilerim.

Not: Göbekli Tepe'nin tanıtımı için açılmış bir de internet sitesine rastladım yazımı hazırlarken. İlginizi çektiyse eğer oradan da çeşitli bilgilere ulaşabilirsiniz --> http://gobeklitepe.info/tr/index.html